Podział zysku

Warianty przeznaczenia zysku lub pokrycia straty w spółce z o.o.

Jednostki prawa handlowego (w tym wypadku odnosimy się do spółek z o.o.) są zobowiązane prowadzić księgi rachunkowe i wykazywać na koniec każdego roku osiągnięty zysk lub stratę.

Wszystkie zdarzenia gospodarcze, w tym także podział zysku lub sposób pokrycia straty muszą mieć swoje odzwierciedlenie w księgach rachunkowych.

 

Podział zysku w spółce z o.o.

Osiągnięty przez jednostkę zysk podlega podziałowi. Podział zysku może nastąpić pod warunkiem zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego.

Należy pamiętać, iż w przypadku jednostek zobowiązanych do badaniu rocznego sprawozdania finansowego, przed zatwierdzeniem sprawozdania i podziałem wyniku finansowego netto, opinię musi wyrazić biegły rewident (art. 53 ust. 3 UoR ). Podział wyniku finansowego dokonany bez spełnienia powyższego warunku jest nieważny.

Organ zatwierdzający na podstawie podjętej uchwały może przeznaczyć zysk netto na:

  • Dywidendę dla udziałowców,
  • Pokrycie strat z lat ubiegłych,
  • Podwyższenie kapitału zapasowego lub kapitałów rezerwowych,
  • Nagrody dla pracowników,
  • Zasilenie ZFŚS.

W praktyce najczęściej wykorzystuje się warianty określone w pkt. 1-3.

 

Dywidenda dla udziałowców

Do otrzymania dywidendy za dany rok obrotowy uprawnieni są wspólnicy, którym udziały przysługiwały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku.

Zgodnie z art. 193 § 1-3 K.s.h wyjątkiem jest sytuacja, kiedy umowa spółki upoważni zgromadzenie wspólników do określenia innego dnia, według którego ustalona zostanie lista wspólników uprawnionych do dywidendy za rok obrotowy.

Kwota przeznaczona do podziału między wspólników nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o niepodzielone zyski z lat ubiegłych oraz o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone do podziału. Powyższą kwotę należy pomniejszyć o niepokryte straty, udziały własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki powinny być przekazane z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe - art. 348 § 2 K.s.h.

Dzień dywidendy wyznacza się w ciągu dwóch miesięcy od dnia powzięcia uchwały w sprawie przeznaczenia zysku do wypłaty wspólnikom. Dywidenda wypłacana jest w dniu określonym w uchwale wspólników. Jeśli uchwała nie określa dnia wypłaty dywidendy to wypłata następuje w dniu określonym przez zarząd. Jeśli w ciągu roku były wypłacane zaliczki wspólnikom na poczet przewidywanej dywidendy to kwoty tych zaliczek uwzględnia się wypłacając dywidendę.

W zależności od formy prawnej i miejsca zamieszkania lub siedziby otrzymującego dywidendę, na płatniku podatku (jednostce wypłacającej dywidendę) ciążą różne obowiązki sprawozdawcze.

Niezależnie od formy prawnej podmiotu otrzymującego dywidendę, wypłacający dywidendę, jako płatnik jest zobowiązany do pobrania w dniu wypłaty zryczałtowanego podatku dochodowego (19%) i przekazania go w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek, na rachunek urzędu skarbowego właściwego według siedziby podatnika, czyli otrzymującego dywidendę - Art. 22 ust1, art.26 ustawy pdop.

Wyjątki od tej zasady zostały zawarte w art. 26 ust 1a ustawy o pdop.

Skutki podatkowe wypłaty dywidendy nastąpią w momencie kasowego spełnienia świadczenia w postaci dywidendy. Oznacza to, iż obowiązek podatkowy powstaje w momencie dokonania faktycznej wypłaty na rzecz osoby uprawnionej.

Tym samym samo powstanie prawa do dywidendy po stronie udziałowca nie rodzi obowiązku podatkowego.

Jeżeli wypłata dywidendy dokonywana jest na rzecz osób fizycznych mających miejsce zamieszkania na terenie Polski, to płatnik jest zobowiązany do sporządzenia deklaracji PIT-8A i przekazania do urzędu skarbowego właściwego według siedziby płatnika w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek.

Jeżeli wypłaty dywidendy dokonano na rzecz innej osoby prawnej, to jednostka wypłacająca dywidendę jest zobowiązana do sporządzenia i przesłania do urzędu skarbowego właściwego według siedziby podatnika informacji o wysokości pobranego podatku w postaci deklaracji CIT-6R w terminie do końca pierwszego miesiąca roku następującego po roku podatkowym, w którym powstał obowiązek zapłaty podatku. Księgowanie wypłaconej dywidendy

Zarachowanie dywidendy należnej wspólnikom w dacie podjęcia uchwały:

 
 Wn Rozliczenie wyniku finansowego (konto 820)
 Ma Pozostałe rozrachunki (konto 249)

Pobranie 19% zryczałtowanego podatku dochodowego od dywidendy wypłaconej wspólnikom:

 
 Wn Pozostałe rozrachunki (konto 249) 
 Ma Rozrachunki publicznoprawne (konto 220)

Zapłata zryczałtowanego podatku dochodowego:

 
 Wn Rozrachunki publicznoprawne (konto 220)
 Ma Rachunek bankowy (konto 130)

Wypłata dywidendy w kwocie pomniejszonej o zryczałtowany podatek dochodowy:

 
 Wn Pozostałe rozrachunki (konto 249)
 Ma Rachunek bankowy (konto 130)
 

Pokrycie strat z lat ubiegłych

Jeśli jednostka w latach poprzednich ponosiła straty, pokrywa się je z tworzonego kapitału zapasowego powstałego z przeznaczenia zysku lub z dopłat wspólników.

Zgodnie z art. 177 K.s.h. obowiązek wniesienia dopłat musi wynikać z umowy spółki. Jeżeli tak nie jest, nałożenie dopłat na wspólników wymaga zmiany umowy spółki za zgodą wszystkich wspólników.

Jako dopłaty w rozumieniu przepisów K.s.h. mogą być traktowane tylko sumy wpłacone do spółki zgodnie z przepisami art. 177-178 K.s.h. Jest to bardzo ważne, ponieważ w przeciwnym razie urząd skarbowy może uznać świadczenie wspólników na rzecz spółki, jako darowiznę lub pożyczkę ze wszystkimi konsekwencjami podatkowymi.

Ewidencja księgowa dopłat:

Uchwała wspólników o wniesieniu dopłat:

 Wn Pozostałe rozrachunki(konto 249)
 Ma Kapitał zapasowy z dopłat wspólników (konto 802)

Wpływ dopłat:

 Wn Rachunek bankowy (konto 130) 
 Ma Pozostałe rozrachunki (konto 249) 

Wykorzystanie dopłaty na pokrycie straty roku poprzedniego:

 Wn konto Kapital zapasowy ( konto 802) 
 Ma Rozliczenie wyniku finansowego ( konto 820)

W przypadku, gdy strata za dany rok przewyższa sumę kapitału zapasowego i rezerwowego oraz połowę kapitału zakładowego, zarząd spółki zobowiązany jest do podjęcia uchwały w sprawie przyszłości spółki.

 

Podwyższenie kapitału zapasowego

Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością część wypracowanego zysku netto mogą przeznaczyć na utworzenie lub zasilenie kapitału zapasowego lub kapitałów rezerwowych. Jest to sposób podziału zysku netto obojętny podatkowo zarówno dla spółki z o.o., jak i jej wspólników. W ewidencji księgowej przekazanie zysku netto na kapitał zapasowy lub rezerwowy ujmuje się zapisem:

 
 WN „Rozliczenie wyniku finansowego” 
 MA „Kapitał zapasowy” lub „Kapitał rezerwowy”.
 

Nagrody dla pracowników

Nagrody wypłacane z zysku netto, stanowią element podziału zysku i nie mogą zastać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Wynagrodzenie te dla pracowników podlegają jednak oskładkowaniu i opodatkowaniu na zasadach ogólnych – Art. 16 ust. 1 pkt 40 ustawy pdop.

 

Zasilenie ZFŚS

Podobnie jak w przypadku nagród i premii przekazanie zysku na ZFŚS nie będzie stanowiło kosztu uzyskania przychodu.